الکتروموتور فلنج‌دار نوعی از موتورهای الکتریکی صنعتی است که به جای نصب پایه‌ای، از طریق فلنج (صفحه دایره‌ای یا چندضلعی با سوراخ‌های رزوه‌دار) به سایر تجهیزات مکانیکی مثل پمپ، گیربکس یا ماشین‌آلات صنعتی متصل می‌شود. این روش نصب باعث ایجاد اتصال مستقیم، محکم و کم‌ارتعاش میان الکتروموتور و دستگاه مصرف‌کننده می‌شود.
مکانیزم اتصال فلنجی چگونه کار می‌کند؟
در این الکتروموتورها، برخلاف مدل‌های پایه‌دار که از کف یا شاسی نصب می‌شوند، انتقال نیرو از موتور به دستگاه به صورت مستقیم از طریق سطح فلنج و شافت خروجی انجام می‌گیرد. فلنج دارای سوراخ‌هایی برای پیچ شدن به بدنه دستگاه مقصد است. این اتصال:
-
باعث کاهش لرزش و خطای انتقال نیرو می‌شود
-
فضای کمتری اشغال می‌کند
-
برای کاربردهایی که نیاز به دقت و بالانس دقیق دارند بسیار مناسب است
-
نصب و جداکردن آسان‌تر دارد (در مقایسه با کوپلینگ و فیکسچرهای حجیم)
انواع حالت نصب الکتروموتور فلنج‌دار
الکتروموتور فلنج‌دار به دو حالت نصب اصلی تقسیم می‌شود:
۱. نصب عمودی (B5 یا D1)
در این حالت، فلنج در انتهای موتور قرار گرفته و موتور به صورت عمودی روی دستگاه یا سازه نصب می‌شود. این نوع نصب در پمپ‌های عمودی و گیربکس‌هایی با ورودی عمودی کاربرد دارد.
-
B5 (بی ۵):
رایج‌ترین نوع فلنج صنعتی، دارای بلبرینگ سری ۶۰۰۰ با توانایی تحمل نیروهای شعاعی.
نصب به صورت افقی یا عمودی امکان‌پذیر است.
معمولاً در پمپ‌ها، کمپرسورها و گیربکس‌های متوسط و سنگین استفاده می‌شود. -
D1 (دی ۱):
طراحی شده برای نصب‌های تماماً عمودی، معمولاً دارای یاتاقان کف‌گرد (Thrust Bearing) برای تحمل فشار محوری.
بیشتر در کاربردهایی که وزن از بالا به شافت منتقل می‌شود، مثل پمپ‌های شناور یا عمودی سنگین.
۲. نصب افقی (B14 و B9)
-
B14 یا B9 (بی ۱۴ و بی ۹):
فلنج کوچکتر و سبک‌تر، معمولاً در موتورهای کوچک تا متوسط استفاده می‌شود.
برای نصب افقی یا کاربردهایی با محدودیت فضا مناسب است.
B14 عمدتاً برای موتورهای تا توان ۳ کیلووات کاربرد دارد.
این فلنج دارای بلبرینگ ساده است و بیشتر برای استفاده‌هایی با نیروی کم یا متوسط مناسب است.
سایزهای رایج فلنج در ایران
الکتروموتورهای فلنج‌دار معمولاً با سه سایز استاندارد عرضه می‌شوند:
| نوع فلنج | حالت نصب | ویژگی یاتاقان | کاربرد رایج |
|---|---|---|---|
| B5 | عمودی و افقی | بلبرینگ سری ۶۰۰۰ | گیربکس، پمپ، نوار نقاله |
| D1 | کاملاً عمودی | یاتاقان کف‌گرد | پمپ‌های عمودی سنگین |
| B14 / B9 | افقی (سبک) | بلبرینگ ساده | دستگاه‌های سبک و کوچک |
این فلنج‌ها قابل نصب روی تمامی الکتروموتورها هستند (تک‌فاز و سه‌فاز)، فقط باید از نظر سایز شافت و سوراخ‌های پیچ‌خور با دستگاه مقصد هماهنگ باشند.
کاربردهای اصلی الکتروموتور فلنج‌دار
الکتروموتورهای فلنجی به دلیل نوع نصب خاص خود، بیشتر در کاربردهای دقیق و صنعتی به‌کار می‌روند. برخی از مهم‌ترین موارد مصرف:
-
پمپ‌های سانتریفیوژ (افقی و عمودی)
-
گیربکس‌های صنعتی فلنج‌خور
-
پرس‌ها و دستگاه‌های مکانیکی خاص
-
دستگاه‌های انتقال قدرت دقیق
-
ماشین‌آلات CNC و اتوماسیون صنعتی
مزایای استفاده از موتور فلنج‌دار
- نصب مستقیم و سریع
- کاهش نویز و لرزش
- صرفه‌جویی در فضا
- اتصال کاملاً هم‌راستا
- انتقال قدرت با راندمان بالا
- مناسب برای محیط‌های صنعتی با ارتعاش بالا
برندهای موجود در بازار ایران
الکتروموتور فلنج‌دار توسط برندهای معتبر داخلی و خارجی عرضه می‌شود:
-
ایرانی: الکتروژن، موتوژن، جمکو
-
چینی: CDF، ZIK، LAFERT
-
اروپایی: Siemens، ABB، WEG، الکتروموتور SEW
هم به‌صورت نو و هم در مواردی استوک اروپایی بدون استفاده در بازار وجود دارند که نسبت به قیمت، کیفیت مناسبی دارند، برای دریافت اطلاعات بیشتر میتوانید با کارشناسان فیام موتور جلسه مشاوره داشته باشید.