پمپ خردکن یا پمپ چاپر (chopper pump) نوعی پمپ سانتریفوژ (centrifugal pump) مجهز به یک سیستم برنده است که باعث خرد کردن جامدات موجود در سیال پمپ می‌شود.
مزیت اصلی این نوع پمپ این است که خود مانع از گرفتگی پمپ و لوله‌های پیرامون می‌شود، در حالی که همه مواد جامد و مواد رشته‌ای توسط سیستم خردکن به تکه‌های کوچک تقسیم می‌شوند.
پمپ‌های خردکن در پیکربندی‌های مختلف، از جمله طراحی با نصب مستغرق و خشک وجود دارند و معمولا به یک موتور الکتریکی (electric motor) برای رانش پروانه (impeller) و ایجاد گشتاور برای سیستم خردکن مجهز هستند. با توجه به قابلیت‌های بالا در پمپ کردن مواد جامد، پمپ خردکن اغلب برای پمپاژ فاضلاب، لجن، دوغاب و دیگر مایعات حاوی مواد جامد بزرگ و سفت استفاده می‌شوند.
اصول کاری پمپ خردکن
یک پمپ خردکن توسط یک درایو یونیت همانند موتور الکتریکی (electric motor)، موتور هیدرولیکی (hydraulic motor) و یا موتور دیزل (diesel engine) کار می‌کند که پروانه (impeller) و سیستم برش را به حرکت در می‌آورد. طرح ایمپلر باز (open impeller) برای عبور موفق مواد جامد تکه‌ای یا دوغاب‌های غلیظ به کار می‌رود.
مجموعه‌ای تیغه‌های سخت فولادی در خارج از مکش پمپ قرار می‌گیرند تا تمام مواد جامد را قبل از ورود به قطعات هیدرولیکی پمپ خرد کنند. پمپ خردکن نباید با یک پمپ گریندر (grinder pump) که ایمپلر آن بخشی از مکانیزم خردکن است اشتباه گرفته شود. پمپ‌های گریندر به طور معمول برای کاربردهای فاضلاب سبک استفاده می‌شوند، در حالی که پمپ‌های چاپر برای کاربردهای پمپاژ مواد جامد سخت استفاده می‌شوند.
سیستم خردکن شامل مجموعه‌ای از تیغه‌های دوار است که با خار به شافت متصل می‌شوند و در کنار تیغه‌های ثابتی کار می‌کنند که به صفحه مکش پیچ شده‌اند. یک سیستم آب‌بندی مکانیکی (mechanical seal) برای جلوگیری از ورود مایع پمپاژ به موتور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کاربرد پمپ‌های خردکن
- مپاژ تفاله در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب
- چاه‌های مرطوب فاضلاب و ایستگاه‌های لیفت
- پمپاژ لجن در تاسیسات بیوگاز
- پمپاژ فراورده‌های کشاورزی (لبنی، دامی و طیور)
- ایستگاه‌های دریافت فاضلاب تخمیر شده
- فرآوری ضایعات در کشتارگاه‌ها، مرغداری‌ها، مزارع پرورش ماهی و غیره
- کارخانه‌های تولید کاغذ، پمپاژ خمیر
- در بزرگراه‌ها برای پخش کردن یونجه خرد شده برای جلوگیری از فرسایش خاک